20 Kỹ thuật giúp phát triển kỹ năng nghe - nói
Việc can thiệp cho trẻ điếc bẩm sinh bằng các thiết bị trợ thính như máy trợ thính hoặc điện cực ốc tai là cha mẹ đã giúp con một nửa hành trình tiếp xúc với âm thanh cuộc sống, giúp con hòa nhập với xã hội. Phần còn lại là sự nỗ lực kiên trì không chỉ của trẻ mà của cả gia đình và giáo viên huấn luyện để giúp trẻ có thể nghe hiểu âm thanh và có thể nói được. Dưới đây là 20 kỹ thuật giúp phát triển kỹ năng nghe nói cho trẻ:
1. Điện cực ốc tai hoặc máy trợ thính phải được đeo hàng ngày, toàn bộ thời gian trẻ thức.
2. Nói gần sát vào micro của máy để trẻ có thể thu nhận âm thanh lời nói của bạn một cách tốt nhất.
3. Môi trường xung quanh yên tĩnh sẽ giúp trẻ nghe tốt hơn.
4. Nói với giọng trầm bổng, du dương như cách người lớn thường nói khi giao tiếp với trẻ nhỏ. Giọng nói của bạn càng có nhiều giai điệu sẽ giúp trẻ càng thích thú đáp lại.
5. Sử dụng giao tiếp mắt. Đây là một yếu tố quan trọng trong giao tiếp, nó thể hiện bạn đang lắng nghe khi nhìn vào mắt người nói.
6. Xây dựng sự chú ý, tập trung. Phát triển kỹ năng chia sẻ sự chú ý về một đồ vật hay mootj điều gì đó với người lớn.
7. Phát triển kỹ năng lần lượt. Giao tiếp bằng lời nói gồm kỹ năng về nghe và kỹ năng nói. Để phát triển kỹ năng này, bạn hãy phát âm trước để trẻ nghe và bắt chước, tiếp tục bạn nói lại theo đúng những gì trẻ vừa nói.
8. Dùng lời nói để mô tả những hoạt động diễn ra hàng ngày.
9. Dùng các gợi ý nhắc trẻ lắng nghe. Hãy chú ý tập trung và hướng trẻ chú ý vào âm thanh. Hãy chỉ vào tai của bạn và nói một cách hào hứng: "nghe này!" hoặc "Mẹ nghe thấy rồi! Con có nghe thấy không?".
10. Thể hiện âm thanh ra trước. Hãy nói "Mò ò..." một vài lần với đồ chơi con bò được giấu trong hộp kín, sau đó lấy con bò đồ chơi ra và nói âm "Mò ò..." lần nữa.
11. Sử dụng những âm thanh có nghĩa, hãy chú ý nắm bắt kịp các phản hồi của trẻ với âm thanh xung quanh và tận dụng mọi cơ hội để gắn kết âm thanh với một cái gì mà nó thể hiện.
12. Sử dụng sự lặp lại. Trẻ nhỏ cần được nghe ngôn ngữ lặp đi lặp lại trong các bối cảnh khác nhau trước khi có thể xử lý, thu nhận và sử dụng. lặp lại là một kỹ thuật tự nhiên thường sử dụng khi bắt đầu phát triển ngôn ngữ.
13. Dùng cụm từ và những câu đơn giản.Cơ bản của ngôn ngữ là câu và nó rất quan trọng khi người lớn sử dụng câu ngắn chứ không phải từ đơn riêng rẽ để giao tiếp với trẻ. Cụm từ hoặc câu đơn giản chứa đựng nhiều thông tin âm học hơn và nhiều thời gian hơn cho trẻ xử lý.
14. Nắm bắt được sự chú ý của trẻ: trẻ sẽ học được tốt nhất trong các tình huống tốt nhất có ý nghĩavà khi bạn nắm bắt được sự chú ý của trẻ.
15. Sử dụng kỹ thuật tạm ngừng và chờ đợi: Khi đang nói chuyện với trẻ, bạn hãy ngừng và chờ đợi trước khi nói lại, hãy cho trẻ thời gian để đáp lại bằng lời. Hãy thể hiện cho trẻ thấy rõ là bạn đang chờ trẻ đáp lại.
16. Sử dụng ngôn ngữ chính xác: hãy dùng đúng ngữ pháp và phát âm đúng khi nói với trẻ và lặp lại những gì trẻ nói theo cách đúng.
17. Mở rộng vốn từ và ngôn ngữ: thể hiện bằng việc sử dụng ngôn ngữ ở mức khó hơn trình độ mà trẻ có một chút. VD: Nơi để ở (nhà, biệt thự, lâu đài, căn hộ, nhà cao tầng, nhà di động, lếu...)
18. Sử dụng câu hỏi: Phù hợp theo mức độ phát triển ngôn ngữ của trẻ.
19. Dùng câu chưa hoàn chỉnh: Đây là kỹ thuật bắt đầu bằng 1 câu nói và chờ để trẻ thêm từ cuối cùng vào để hoàn tất câu nói ấy. VD một cộng một là ...
20.Tạo nên sự vui nhộn: Khi trẻ tham gia tích cực và thực sự thích thú, khả năng học hỏi tốt nhất sẽ bắt đầu, đây là một kỹ thuật rất quan trọng, trẻ em yêu thích sự vui nhộn.
