Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính có khoảng 5% dân số, tương đương với 360 triệu người trên toàn thế giới bị nghe kém, trong đó có 32 triệu trẻ em dưới 15 tuổi.
Vậy nghe kém là gì? Các dạng nghe kém trên lâm sàng? Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ dẫn đến nghe kém?
I. Nghe kém (điếc, giảm thính lực)
- Là hiện tượng giảm một phần hay toàn bộ khả năng cảm nhận về âm thanh của tai.
- Trên biểu đồ đo thính lực đơn âm chủ quan, nghe kém xảy ra khi cường độ sức nghe của tai ≥ 25 dB (decibel).
II. Các dạng nghe kém trên lâm sàng
Có 3 dạng nghe kém:
- Nghe kém dẫn truyền
- Nghe kém tiếp nhận
- Nghe kém hỗn hợp
- Nghe kém dẫn truyền: do tổn thương tai ngoài hoặc tai giữa
- Các vấn đề thường xảy ra với tai ngoài là bị ráy tai bít tắc, dị vật ống tai, chít hẹp ống tai, nhọt ống tai, nhiễm trùng ống tai, nấm ống tai… Thông thường các vấn đề ở ống tai ngoài dễ xử lý, nhưng cần phải được xử lý điều trị sớm để tránh làm tổn thương nghiêm trọng hơn gây giảm thính lực nhiều.
- Các bệnh về tai giữa hay gặp: viêm tai giữa cấp, viêm tai giữa mạn tính thủng màng nhĩ, viêm tai xương chũm, chấn thương hòm tai, ứ dịch hòm tai, các bệnh lý xương con như gián đoạn tiểu cốt, xốp xơ tai…
Đa số các tổn thương ở tai ngoài và tai giữa có thể điều trị bằng thuốc hoặc can thiệp phẫu thuật. Nhưng nếu vẫn không có hiệu quả hoặc sức nghe không hồi phục được như bình thường thì có thể sử dụng máy trợ thính hỗ trợ nghe.
Những trường hợp bị điếc dẫn truyền nếu được sử dụng máy trợ thính phù hợp có thể nghe như bình thường
- Nghe kém tiếp nhận: do tổn thương tai trong (ốc tai) hoặc sau ốc tai.
- Phần lớn trường hợp nghe kém tiếp nhận là do tổn thương ở tai trong, có rất nhiều nguyên nhân gây nên tổn thương này:
- Lão hóa
Nguyên nhân phổ biến nhất là do quá trình lão hóa tự nhiên, hay gặp ở người trung niên và người già mà ta gọi là lão thính
- Tiếng ồn cường độ lớn.
- Những công việc mà tiếng ồn lớn là một phần trong môi trường làm việc, chẳng hạn như xây dựng, nông nghiệp hay công việc nhà máy, có thể dẫn đến tổn thương bên trong tai.
- Tiếp xúc với tiếng nổ, chẳng hạn như từ súng và pháo hoa, có thể gây ra mất thính lực trước mắt, mất thính lực vĩnh viễn.
- Các hoạt động khác giải trí với các mức độ tiếng ồn nguy hiểm cao bao gồm trượt tuyết, xe máy hoặc nghe nhạc lớn.
- Nhiễm độc thuốc
Các loại thuốc như thuốc kháng sinh gentamicin và một số loại thuốc hóa trị có thể làm tổn thương tai trong. Sử dụng liều rất cao của aspirin hoặc thuốc chống viêm không steroid, thuốc chống sốt rét hoặc thuốc lợi tiểu.
- Hậu quả của một số bệnh toàn thân
Quai bị, u bướu, tiểu đường, viêm màng não…
- Bẩm sinh, di truyền
- Trong quá trình mang thai, người mẹ mắc virus Rubella, sởi, thủy đậu…
- Trong quá trình sinh nở: Đẻ non, ngạt, vàng da,…
- Yếu tố di truyền
- Một số tổn thương sau ốc tai ít gặp cũng là nguyên nhân gây điếc tiếp nhận: u dây thần kinh số 8, bệnh mạch, bệnh hủy myelin, nhiễm khuẩn, thoái hóa hoặc chấn thương ảnh hưởng đến đường thính giác trung tâm.
Hầu hết các trường hợp nghe kém tiếp nhận đều không thể can thiệp bằng điều trị mà phải cần đến sự hỗ trợ của các thiết bị trợ thính như máy trợ thính hoặc mổ cấy điện cực ốc tai.
- Nghe kém hỗn hợp: là sự xuất hiện đồng thời cả nghe kém hỗn hợp và nghe kém dẫn truyền, do tổn thương kết hợp cả tai ngoài hoặc tai giữa với tai trong (ốc tai) hoặc sau ốc tai.
Các trường hợp bị nghe kém hỗn hợp thường không điều trị phục hồi hoàn toàn thính lực được, cho nên vẫn cần hỗ trợ của thiết bị trợ thính phù hợp giúp nghe tốt hơn.
